Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, nie tylko młode studia, znajdujące się we wczesnej fazie rozwoju, poszukują finansowania swoich produkcji. Studia istniejące na rynku od wielu lat, mające ugruntowaną pozycję, również niejednokrotnie muszą pozyskać finansowanie zewnętrzne na dalszy rozwój, na konkretny projekt lub na jego dokończenie. Każdy wybrany przez dane studio sposób pozyskania finansowania powinien być dostosowany do specyfiki tego studia, jego potencjału rozwoju, potencjału sprzedażowego, przyszłych możliwości spłaty zadłużenia. Niestety, praktyka pokazuje, że często młode studia zmuszone są korzystać z wielu dróg poszukiwania środków jednocześnie, co często w praktyce zapewnia im „płynność” jedynie na krótki czas i stawia pod znakiem zapytania zdolność spłaty zadłużenia wraz z odsetkami lub inną formą wynagrodzenia za pożyczony kapitał w mniej lub bardziej odległej przyszłości.
Kredyt bankowy, pożyczka
To chyba wciąż najbardziej „oczywista” forma pozyskiwania środków, relatywnie łatwo i szybko dostępna. Spostrzeżenie to dotyczy zarówno kredytów udzielanych przez bank, jak i pożyczek udzielanych na przykład przez członków rodziny lub znajomych. Warto jednak jeszcze przed zaciągnięciem kredytu lub pożyczki mieć pełną świadomość konsekwencji finansowania długiem. Każdy kredyt i pożyczkę trzeba będzie kiedyś spłacić, nawet jeśli w dniu zawarcia umowy data spłaty wydaje się bardzo odległa. Należy też zawsze ostrożnie kalkulować koszty uzyskania i spłaty kredytu wobec korzyści, jaką jest „natychmiastowy” zastrzyk gotówki. Dotyczy to w szczególności młodych studiów, dla których koszty otwarcia studia, pierwsze koszty doradztwa i pierwsze koszty marketingu stanowią w praktyce główny koszt konsumujący udzielony kredyt lub pożyczkę. Szczególną uwagę warto zwrócić na formy zabezpieczenia kredytu / pożyczki wymagane przez kredytodawcę / pożyczkodawcę. Form zabezpieczenia jest wiele; do bardziej popularnych należą oświadczenie o poddaniu się egzekucji (art. 777 KPC), weksel własny in blanco, zastaw rejestrowy na akcjach, zastaw rejestrowy na wierzytelnościach wobec kluczowych kontrahentów studia, gwarancja bankowa. Przy znacznych kwotach kredytu bankowego korzysta się z reguły z kliku zabezpieczeń jednocześnie, których ustanowienie jest wymagane przy zawarciu umowy kredytu lub krótko po jej zawarciu. Rzecz jasna, nie pozostaje to bez wpływu na koszt uzyskania kredytu. Osobną kwestią jest ustalenie zdolności kredytowej studia.
Emisja obligacji
Sposobem finansowania długiem, poza zaciągnięciem kredytu lub pożyczki, jest emisja tzw. dłużnych papierów wartościowych, przede wszystkim obligacji. Obligacje są względnie popularną formą finansowania w Polsce, niemniej należy pamiętać, że w praktyce nie dla każdego emitenta będą one realnie dostępne. Wydaje się, że największe szanse powodzenia ma emisja obligacji przez studio kojarzone przez inwestorów, tj. będące spółką publiczną. Warto pamiętać, że w lipcu 2019 roku istotnym zmianom uległy zasady emitowania obligacji. Każda emisja obligacji kierowana do więcej niż jednego inwestora jest ofertą publiczną papierów wartościowych, w zatem wiąże się z obowiązkiem przygotowania określonego dokumentu informacyjnego, właściwego dla oferty publicznej o określonych parametrach ilościowych i wartościowych. Co więcej, od lipca 2019 roku dopuszczalne jest emitowanie obligacji wyłącznie zdematerializowanych, a w proces emisyjny musi być włączona wyspecjalizowana instytucja finansowa (np. dom maklerski). Proces emitowania obligacji jest zatem obecnie dłuższy i droższy niż przed 1 lipca 2019 roku. Naturalnie, należy pamiętać, że obowiązkiem emitenta obligacji jest ich wykup w określonym terminie, rozumiany jako zwrot udzielonego emitentowi finansowania (kapitału) każdemu obejmującemu / nabywającemu obligacje.
Debiut giełdowy / podwyższenie kapitału zakładowego spółki / emisja nowych akcji
Wiele studiów decyduje się na „debiut giełdowy”. Towarzyszy mu pierwsza oferta publiczna akcji (IPO). Z reguły młode studia wybierają najpierw „mały parkiet”, czyli rynek NewConnect z myślą o przejściu na rynek regulowany w ciągu kilku najbliższych lat od pierwszego debiutu. Co do zasady rynek NewConnect powstał z myślą o takich właśnie młodych spółkach, startupach. Nie można jednak zapominać, że upublicznienie spółki wiąże się z kosztami finansowymi i określonym reżimem odpowiedzialności prawnej. Studio rozważające debiut giełdowy musi spełniać określone parametry, mieć określoną formę prawną oraz zdolność pokrycia kosztów, jakie wiążą się z upublicznieniem spółki. Mowa tutaj miedzy innymi o kosztach sporządzenia właściwego na danym rynku dokumentu ofertowego (np. prospektu), kosztach usług doradczych (prawnych, finansowych, innych), kosztach doradztwa ponoszonych na etapie od upublicznienia spółki. Do tego dochodzi w pewnym sensie surowsza odpowiedzialność osób kierujących taką spółką publiczną w porównaniu z odpowiedzialnością osób kierujących spółką niepubliczną, w tym na przykład spółką osobową.
Studia posiadające status spółki publicznej mogą na dalszym etapie działalności dokonywać kolejnych (wtórnych) ofert publicznych swoich akcji – SPO. Przygotowanie SPO na rynku publicznym również wymaga nakładu czasu, pracy i środków finansowych. Wiąże się to między innymi z koniecznością sporządzenia odpowiedniego dokumentu ofertowego na potrzeby wtórnej oferty publicznej akcji.
Bez względu na posiadanie statusu spółki publicznej możliwe jest podwyższenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej, spółki komandytowo-akcyjnej i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, na przykład w celu umożliwienia wejścia do spółki udziałowca (inwestora), który tę spółkę dokapitalizuje. W tym celu można wyemitować nowe akcje, umożliwić objęcie nowych udziałów itd. Warto jednak przemyśleć ten model dokapitalizowania spółki i sporządzić odpowiednie dokumenty, jeżeli zależy nam utrzymaniu dotychczasowego stanu posiadania w spółce (w strukturze właścicielskiej spółki) lub choćby na uniknięciu nadmiernego rozdrobnienia struktury właścicielskiej. W stosownych umowach z inwestorem reguluje się między innymi zasady jego wyjścia ze spółki, zasady ewentualnego wpływania na politykę spółki (poza zgromadzeniem udziałowców), zasady pierwszeństwa nabycia zbywanych przez niego udziałów / akcji tego studia itp.
Ciąg dalszy wkrótce.
