Jak chronić własność intelektualną w branży gamingowej? Znaki towarowe

Nieuczciwe kopiowanie gier jest niestety bardzo powszechne w branży game-dev, szczególnie w obszarze gier casualowych czy mobilnych. Kiedy gra odnosi sukces – jak grzyby po deszczu pojawiają się jej nieuczciwi naśladowcy. Pierwotni twórcy gier komputerowych czują często bezsilność i nie ścigają gamingowych piratów z obawy przed kosztownym sporem sądowym – ściganie naruszeń praw autorskich czy czynów nieuczciwej konkurencji wymaga przedstawienia wielu dowodów i może być długotrwałe.

Warto jednak umożliwić sobie prostsze, szybsze i tańsze sposoby ochrony swojej własności intelektualnej (IP) – jak rejestracja znaków towarowych (trademark) i wzorów przemysłowych (design). W artykule przedstawiamy korzyści, jakie daje rejestracja znaków towarowych.

Czym jest znak towarowy?

Znak towarowy – potocznie „nazwa”, „logo”, „logotyp”, „marka” – to oznaczenie, które pomaga odróżniać towary lub usługi jednego przedsiębiorcy od towarów lub usług innego przedsiębiorcy. W branży gier komputerowych znakiem towarowym może być więc nazwa studia, nazwa wydawcy, nazwa gry, logotyp gry oraz charakterystyczne grafiki, które gracze będą identyfikować jako charakterystyczne dla danej gry komputerowej.

Co daje znak towarowy twórcom gier komputerowych?

Znak towarowy umożliwia zdecydowanie szybsze uzyskanie skutecznej ochrony w przypadku naruszeń niż ściganie naruszeń praw autorskich czy czynów nieuczciwej konkurencji. Co w takim przypadku weryfikuje sąd?

• porównuje nazwę, logotyp, grafikę, z której korzysta nasz konkurent z naszym znakiem towarowym,
• ocenia czy oznaczenia są wykorzystywane dla oznaczania podobnych towarów lub usług,
• ocenia czy zachodzi ryzyko pomyłek wśród graczy.

Podobieństwo towarów (gier komputerowych) lub usług (gier dostępnych on-line) oraz ryzyko pomyłek wśród graczy jest dość łatwe do wykazania, kiedy mówimy o prostym skopiowaniu gry casualowej czy mobilnej.

Jeśli sąd stwierdzi podobieństwo oznaczeń, podobieństwo towarów i usług oraz ryzyko pomyłek – zakazuje konkurentowi używania oznaczenia. Konkurent w takim wypadku nie może dalej wprowadzać do obrotu gier z wykorzystaniem spornego oznaczenia (nazwy, logotypu, grafiki). Na czas postępowania (do prawomocnego wyroku) można też uzyskać zakaz korzystania przez konkurenta ze spornego oznaczenia w postępowaniu zabezpieczającym.

Nie zawsze jednak konieczny jest spór sądowy – w przypadku zarejestrowanych znaków towarowych często wystarcza samo wezwanie do zaniechania naruszeń i zawarcie ugody z naruszycielem. Rejestracja znaku towarowego bardzo ułatwia też zablokowanie kopiowanej gry na platformach sprzedaży, takich jak Steam, App Store i Google Play.

Jak rejestrować znaki towarowe?

Aby uzyskać ochronę znaku towarowego, należy go uprzednio zarejestrować we właściwym urzędzie. Rejestracja znaków towarowych wiąże się z opłatami, dlatego potrzebna jest odpowiednia strategia  – część znaków towarowych warto zarejestrować, a inne niekoniecznie.

Zwykle warto zarejestrować nazwę i logotyp gry komputerowej oraz jej charakterystyczne elementy graficzne, które gracz najmocniej identyfikuje lub będzie identyfikował z daną grą (np. kluczowe postaci). Nieuczciwe skopiowanie nazwy, logotypu i charakterystycznych grafik może wyrządzić studiu deweloperskiemu czy wydawcy najwięcej szkód – ponieważ najmocniej powoduje ryzyko pomyłek wśród graczy.

Rejestracja większej ilości znaków jest możliwa, ale z uwagi na wysokość opłat urzędowych może okazać się nieopłacalna – koszt rośnie wraz z ilością znaków towarowych i terytoriów objętych ochroną. Dlatego też zwykle rekomenduje się rejestrację pozostałych grafik, w szczególności layoutów i interfejsu gier jako wzorów przemysłowych (design) – gdzie opłaty urzędowe są niższe.

Gdzie rejestrować?

Ochrona trademarków jest terytorialna. Jeśli zarejestrujemy znak w polskim Urzędzie Patentowym – będzie on chroniony tylko na terytorium Polski i nie będziemy mogli ścigać naruszeń naszego znaku w innych krajach. W pierwszej kolejności rejestrację znaku towarowego warto rozpocząć od terytorium Unii Europejskiej (w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej), a następnie rozszerzyć ją na terytorium USA i Chin. Z uwagi na dobrze funkcjonujące przepisy międzynarodowe jest to opcja, która zapewnia ochronę na standardowych kluczowych rynkach, przy złożeniu wniosków z Polski. Obszary ochrony mogą być oczywiście modyfikowane z uwzględnieniem planów rynkowych studia deweloperskiego lub wydawcy gry komputerowej.

Ile kosztuje rejestracja znaku towarowego?

Aby uzyskać ochronę znaku konieczne jest uiszczenie opłat urzędowych. Ich wysokość zależy od zakresu wnioskowanej ochrony. Standardowa rejestracja znaku (w dwóch klasach nicejskich, bez ochrony w zakresie merchandise – gadżetów inspirowanych grą) na terytorium wszystkich krajów UE to koszt 900 EUR za pierwsze 10 lat ochrony. Rozszerzenie na USA i Chiny to koszt rzędu 1 150 CHF – 2053 CHF + 300 EUR za pierwsze 10 lat ochrony. Po 10 latach ochrona może być przedłużona po opłaceniu opłaty urzędowej.

Rejestracja znaku towarowego – czy warto?

Dbając o ochronę praw IP w branży gier komputerowych w pierwszej kolejności warto zacząć od rejestracji najistotniejszych dla studia znaków towarowych. Rejestracja nazw i logotypów to inwestycja, która przynosi wymierne oszczędności, kiedy wystąpi konieczność ścigania nieuczciwego kopiowania stworzonej przez nas gry komputerowej – znacznie ogranicza koszty prowadzenia postępowania o zaniechanie naruszeń, a w konsekwencji ogranicza straty biznesowe uprawnionego eliminując nieuczciwe działania biznesowych konkurentów.

Zapraszamy do kontaktu w przypadku wątpliwości dotyczących zasadności rejestracji znaku towarowego, strategii rejestracji, czy kosztów z tym związanych. W kolejnym artykule skupimy się na wzorach przemysłowych – równie istotnych dla branży gier komputerowych.

Małgorzata Paja

Manager w zespole TMT/IP Olesiński i Wspólnicy. Specjalizuje się w doradztwie prawnym związanym z ochroną własności intelektualnej, praw konsumenta i danych osobowych w zakresie nowych technologii, działalności e-commerce i działalności marketingowej. Przygotowywała i negocjowała umowy przenoszące i licencjonujące prawa autorskie, prawa do znaków towarowych i patentów, m.in. dla start-upów technologicznych oraz w obszarze game-dev. Zabezpieczała bieżące nabywanie praw autorskich w międzynarodowych zespołach developerów oraz w transakcjach przenoszących kluczowe prawa IP w inwestycjach Venture Capital.