Odstąpienie przez konsumenta od umowy – zasady i ograniczenia w świecie gamingu

Ustawa o prawach konsumenta[1] umożliwiająca odstąpienie od umowy ma zastosowanie do przedsiębiorców z większości branż, w tym gamingowej. Zgodnie z jej treścią, termin na odstąpienie od umowy wynosi 14 dni, a konsument nie musi podawać przyczyny ani uzasadnienia swojej decyzji. W takim przypadku nie ponosi żadnych kosztów odstąpienia, z wyjątkiem tych, które zostały wyraźnie określone w przepisach.

W tym roku wejdą w życie przepisy, zgodnie z którymi prawo do odstąpienia od umowy przysługiwać będzie również przedsiębiorcy – tak zwanemu „prosumentowi”, czyli osobie fizycznej, która zawrze umowę w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej lub zawodowej. Warunkiem jest, aby zawarta umowa nie posiadała dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z informacji udostępnionych w ramach Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Więcej na ten temat: https://cowprawiepiszczy.com/2019/09/25/czy-przedsiebiorca-moze-podlegac-ochronie-konsumenckiej-praktyczne-konsekwencje-nadchodzacych-zmian/

Odstąpienie od umowy oznacza, że każda ze stron musi zwrócić to, co na jej podstawie otrzymała. Należy przez to rozumieć, że konsument ma obowiązek zwrotu gry, a przedsiębiorca musi zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez konsumenta płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy.

Rezygnacja z gry komputerowej zakupionej online / w sklepie stacjonarnym 

Co jednak istotne, ustawowe prawo odstąpienia dotyczy jedynie tzw. umów zawartych na odległość / poza lokalem przedsiębiorstwa – a więc w praktyce umów zawartych online – w ramach stron internetowych dostawców gier czy aplikacji mobilnych.

Prawo odstąpienia nie będzie więc miało zastosowania w przypadku zakupienia gry w sklepie stacjonarnym. Umożliwienie zwrotu zakupionych produktów w sklepach stacjonarnych zależy wyłącznie od dobrej woli sprzedawcy, który nie jest zobowiązany ustawowo do przyjęcia zwrotu.

Niezależnie, ustawa o prawach konsumenta przewiduje też szereg wyjątków – wyłączeń dotyczących możliwości odstąpienia od umowy, które w branży gier komputerowych mają szerokie zastosowanie.

Czy nośnik / sposób dostarczenia gry ma znaczenie?

Zgodnie z Ustawą o prawach konsumenta, jedną z sytuacji, w której konsumentowi nie przysługuje możliwość odstąpienia od umowy, mimo że zawarta została drogą elektroniczną / online, jest zakup nagrania dźwiękowego, wizualnego albo programu komputerowego – jeśli zostały one dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, które konsument otworzył. Oczywiście w praktyce dotyczy to gier, które są fizycznie dostarczane konsumentom.

W praktyce, otwarcie zapieczętowanego opakowania może oznaczać rozerwanie folii ochronnej czy zerwanie umieszczonej na opakowaniu naklejki. Celem regulacji jest uniknięcie sytuacji, w której konsument kopiowałby nagranie lub program (np. grę) na inny nośnik, a następnie zwracał je przedsiębiorcy (do sklepu, do producenta gry).

Kolejnym istotnym z perspektywy branży gier komputerowych (gier wideo) wyjątkiem wyłączającym prawo odstąpienia jest dostarczanie niezapisanych na materialnym nośniku treści cyfrowych, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się (łącznie):

– za wyraźną zgodą konsumenta,

– przed upływem terminu do odstąpienia od umowy, oraz

– po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.

Warto podkreślić, że zgodnie z preambułą dyrektywy implementowanej przez polską Ustawę o prawach konsumenta, treściami cyfrowymi mogą być właśnie programy komputerowe, aplikacje czy gry – zarówno takie, do których dostęp użytkownik uzyskuje przez pobranie i instalację na swoim urządzeniu, jak i takie, które bazują na odbiorze danych przesyłanych strumieniowo.

Kluczowe jest przy tym, aby gra nie była zapisana na nośniku materialnym (np. płycie CD) oraz aby przedsiębiorca uzyskał wyraźną i świadomą zgodę użytkownika na rozpoczęcie świadczenia usługi przed upływem 14-dniowego okresu. Taka zgoda może zostać wyrażona przez konsumenta np. przez zaznaczenie odpowiedniego checkboxa. Tworząc treść checkboxa, przedsiębiorca powinien wskazać też skutki jego zaznaczenia, tj. utratę przez konsumenta prawa odstąpienia od umowy.

Odstąpienie nie zawsze oznacza zwrot wszystkich opłat

Nawet jeśli żaden z powyższych wyjątków nie będzie miał w danej sytuacji zastosowania, istnieją przepisy umożliwiające przedsiębiorcy pobranie od konsumenta części wynagrodzenia – obliczonego proporcjonalnie do zakresu spełnionego świadczenia.

Rozwiązanie to dotyczy sytuacji, w której konsument odstępuje od umowy na wykonanie usługi (np. zapewnienia dostępu do platformy / gry online) po wyrażeniu przez siebie wyraźnej zgody na rozpoczęcie świadczenia tej usługi przed upływem 14-dniowego terminu do odstąpienia od umowy. Oczywiście konsument, wyrażając ww. zgodę, powinien mieć świadomość skutków prawnych, z jakimi wiąże się jej wyrażenie.

Przepisy ustawy o prawach konsumenta mają więc zastosowanie również do podmiotów z branży gamingowej, przy czym przedsiębiorcy ci mają dość szerokie możliwości korzystania z wyłączeń i ograniczeń dot. prawa odstąpienia od umowy – zarówno w przypadku sprzedaży gier na nośnikach materialnych (np. płycie CD dostarczanej w zapieczętowanym opakowaniu), jak i w przypadku, gdy gry (treści cyfrowe) oferowane są przez nich bez takiego nośnika.

W przypadku każdego wyłączenia lub ograniczenia prawa odstąpienia ważnym elementem jest zawsze odpowiednie (tj. jasne i zrozumiałe) poinformowanie konsumenta przed zawarciem umowy o ograniczeniu / utracie prawa do odstąpienia od umowy.


[1] Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 poz. 287); „Ustawa o prawach konsumenta”.

Zapisz się do newslettera

Newsletter OW to porcja newsów prawno-podatkowych oraz informacji o wydarzeniach.

Witryna videogameslaw.pl korzysta z technologii przechowującej i uzyskującej dostęp do informacji na komputerze bądź innym urządzeniu użytkownika podłączonym do sieci (w szczególności z wykorzystaniem plików cookies). Zgoda wyrażona na korzystanie z tych technologii przez stronę internetową videogameslaw.pl lub podmioty trzecie, w celach związanych ze świadczeniem usług drogą elektroniczną, może w każdym momencie zostać zmodyfikowana lub odwołana w ustawieniach przeglądarki. Więcej o naszej polityce dotyczącej cookies dowiesz się tutaj.